شرکت اپل روی دستگاه‌هایش ساز و کارهایی پیاده کرده است که نصب برنامه بدون کنترل کامل از سوی این کمپانی را تقریبا غیرممکن می‌کند. برای نصب اپلیکیشن روی دستگاه‌های مبتنی بر iOS، به جز اپ استور که روش رسمی اپل برای این کار است، تعدادی روش جایگزین نیز وجود دارد که همگی توسط اپل کنترل می‌شوند.
یکی از این روش‌ها استفاده از اکانت‌های توسعه‌دهنده است که با عنوان روش ادهاک هم شناخته می‌شود. در این پست به معرفی این روش پرداخته و توضیح می‌دهیم که چگونه بسته شدن این اکانت‌ها منجر به غیرفعال شدن حساب کاربران می‌شود. با ما همراه باشید.
معرفی روش ادهاک (Ad-Hoc)
یکی از رایج‌ترین روش‌ها، نصب برنامه از طریق روشی است که به آن ادهاک گفته می‌شود. روش ادهاک را می‌توان روش مبتنی بر اکانت‌های توسعه‌دهنده اپل نیز نامید؛ همان اکانت‌هایی که هر توسعه‌دهنده حقیقی یا حقوقی برای تست نهایی اپلیکیشن خود پیش از انتشار در اپ استور باید از اپل تهیه کند. این اکانت‌ها فقط در کشورهایی به فروش می‌رسد که این شرکت به طور رسمی از آن‌ها پشتیبانی می‌کند و بسته به قیمتی که اپل برای اکانت توسعه‌دهنده در آن کشور تعیین کرده است، توسعه‌دهندگان متحمل هزینه برای خرید می‌شوند.
طبق ساز و کاری که این اکانت‌ها دارند، نهایتاً ۱۰۰ دستگاه مبتنی بر iOS را می‌توان به عنوان «دستگاه تست» به هر حساب اضافه کرد. بر همین اساس گفته می‌شود که اکانت‌های ادهاک اپل ۱۰۰ دستگاه ظرفیت دارند و ثبت هر دستگاه در یکی از این اکانت‌ها، یک ظرفیت مصرف می‌کند. چنین زیرساختی سبب به وجود آمدن مفهومی به نام استورهای مبتنی بر ادهاک شده است.
استورهای مبتنی بر ادهاک چگونه کار می‌کنند؟
این استورها اکانت‌های توسعه‌دهنده اپل را در تعداد بالا خریداری می‌کنند، دستگاه‌های کاربران را به طور تک به تک داخل این حساب‌ها توزیع و ثبت می‌کنند و نهایتا امکان نصب هر برنامه دلخواه را به روش ادهاک برای کاربران فراهم می‌کنند. به دلیل هزینه بالایی که خرید اکانت‌های توسعه‌دهنده از اپل برای استورهای ادهاکی ایجاد می‌کند، این استورها مجبور هستند سرویس خود را به صورت پولی ارائه دهند و بخش زیادی از هزینه اشتراکی که از کاربران تهیه می‌کنند را صرف جبران هزینه اکانت کنند.
البته انجام این کارها و طی کردن مراحل مختلف برای نصب برنامه چندان خالی از دردسر نیز نیست. پیش از هر چیز جهت استخراج شناسه واحد هر دستگاه (که UDID نام دارد) و ثبت در اکانت توسعه‌دهنده، کاربر باید اقدام به نصب پروفایل UDID کند. استورها پس از دریافت UDID دستگاه کاربر اقدام به ثبت آن در یک اکانت ادهاکی می‌کنند. بخشی از دستگاه‌هایی که ثبت می‌شوند بلافاصله خدمات لازم را از اپل دریافت می‌کنند. اما بخش دیگر دستگاه‌ها جهت فعال‌شدن سرویس باید ۷۲ ساعت توسط اپل مورد پردازش قرار بگیرند؛ فرایندی که اپل آن را Processing می‌نامد. زمانی که این مدت انتظار به طور کامل طی شد، لینک نصب استور برای کاربران از طریق پیامک ارسال می‌شود و کاربران می‌توانند برنامه‌های ارائه‌شده داخل استور را روی دستگاهشان نصب کنند. توجه داشته باشید که تمامی این اپلیکیشن‌ها با گواهی‌های دریافت‌شده از اپل جهت نصب آماده می‌شوند.
حساسیت اپل نسبت به استفاده از اکانت‌های توسعه‌دهنده
از آنجایی که اپل این اکانت‌ها را به طور بخصوص برای استفاده توسعه‌دهندگان ایجاد کرده، روی شیوه استفاده از آن حساسیت زیادی دارد. یکی از اصلی‌ترین اصول مغایر با قوانین اپل، استفاده از این اکانت‌ها برای پیاده‌سازی روش‌های توزیع اپلیکیشن خارج از اپ استور است. زمانی که اپل تشخیص دهد اکانت یا اکانت‌هایی با این منظور مورد استفاده قرار گرفته‌اند اقدام به بستن اکانت‌ها می‌کند. به دلیل وجود مکانیزم‌های کنترلی سختگیرانه، بلافاصله پس از بسته‌شدن اکانت، گواهی‌های حساب نیز مسدود شده و برنامه‌های نصب‌شده از طریق اکانت همان لحظه از کار می‌افتند؛ مشکلی که خود را با نمایش پیغام Unable to install یا is no longer available و یا با کرش کردن برنامه‌ها نشان می‌دهد.
متاسفانه مشکل به همینجا ختم نمی‌شود. همانطور که گفتیم اپل برای ثبت دستگاه در حساب توسعه‌دهنده، یک انتظار ۷۲ ساعته ایجاد می‌کند. در صورتی که یک دستگاه پیش از این در یک حساب بسته‌شده ثبت شده باشد، با اقدام مجدد به ثبت دستگاه در ادهاک، پس از طی‌شدن این ۷۲ ساعت نه تنها خدمات ادهاک را از اپل دریافت نمی‌کند، بلکه باید بازه ۱۸ روزه را تحمل کند تا مجدداً امکان استفاده از ساز و کار ادهاک برای دستگاه فراهم شود. استورها در مواجهه با این شرایط، از یک سو هزینه مجدد ثبت دستگاه کاربر را به اپل پرداخت می‌کنند و از سوی دیگر نمی‌توانند فراتر از ساز و کارهای اپل در ثبت و سرویس‌دهی به دستگاه عمل کنند. بنابراین این موضوع سبب می‌شود که استورهای ادهاکی نیز برای سرویس‌دهی با تاخیر چند روزه مواجه شوند. تاخیری که اگر بسته‌شدن حساب کاربر برای بیش از یک بار رخ داده باشد حتی بیش از ۱۸ روز خواهد بود.
واکنش استورها به این اتفاق چیست؟
در سناریوی بسته‌شدن حساب توسعه‌دهنده، با توجه به سیاست های مختلف استورها دو رویکرد وجود دارد. برخی از استورها هزینه دلاری ثبت مجدد را فارغ از این که کاربر اشتراک فعال آن استور را دارد یا نه، از کاربر دریافت می‌کنند؛ چون لازم است مجدداً به اپل هزینه پرداخت کنند. اما برخی دیگر مانند سیب‌اپ که اشتراک کاربران خود را گارانتی کرده‌اند، برای ثبت مجدد از کاربر هزینه‌ای دریافت نکرده و هزینه را از سوی خودشان به اپل پرداخت می‌کنند. باید توجه داشت که پرداخت این هزینه به اپل جهت دریافت مجدد خدمات (چه بسا با تاخیر چند روزه) اجتناب‌ناپذیر و کم کردن زمان انتظار نیز غیرممکن است. اگر کاربران این اتفاقات را در یک استور ادهاکی تجربه کنند، حتی با مهاجرت به استور دیگر نیز همچنان با مسأله تاخیر در سرویس‌دهی مواجه خواهند بود؛ زیرا این محدودیت‌ها در لایه ادهاک و در سمت اپل رخ داده‌اند، نه به طور مستقیم داخل استورها.
ممکن است تصور شود با وجود چنین ساز و کارهایی استورها تفاوتی با هم ندارند و همگی یک مشکل را در یک شکل تجربه می‌کنند و به یک شکل نیز واکنش نشان می‌دهند؛ اما اینطور نیست.
اقدامات سیب‌اپ در صورت مسدودی اکانت کاربران:
۱- سیب‌اپ بعد از شناسایی بسته‌شدن حساب، به کاربر حق انتخاب می‌دهد. هر چند مشکل فارغ از سیب‌اپ رخ داده است و زمان انتظار در هر استوری اجتناب‌ناپذیر است، اما سیب‌اپ این حق را به می‌دهد تا کاربر بین انتظار برای رفع مشکل یا عودت هزینه پرداخت‌شده یکی را انتخاب کند.
۲- در صورت انتخاب ثبت مجدد دستگاه و طی‌کردن زمان انتظار، سیب‌اپ هزینه مجددی از کاربر دریافت نمی‌کند و این هزینه را خود به اپل پرداخت می‌کند.
۳- مدت زمان لازم جهت انتظار پس از درخواست ثبت مجدد توسط کاربر، به طور نسبتاً دقیقی توسط سیب‌اپ محاسبه شده و به طور شفاف به کاربر نمایش داده می‌شود. کاربر بر این اساس می‌تواند برنامه‌ریزی لازم برای مدت محدودیت در استفاده از اپلیکیشن‌های خود داشته باشد.
۴- در صورتی که حتی در زمان انتظار نیز اپل مجدد حساب کاربر را مسدود کند، سیب‌اپ مجدداً این حق انتخاب را به کاربر می‌دهد تا بین تغییر مجدد و رایگان حساب کاربری یا عودت وجه اشتراک انتخاب داشته باشد.
۵- در تمام طول مدت بروز تا رفع کامل مشکل، تیم پشتیبانی سیب‌اپ هم از طریق تماس تلفنی توسط کارشناسان متخصص، هم از طریق ایمیل و هم از طریق چت‌بات هوش مصنوعی آموزش‌دیده، همواره پاسخگو است و کاربر را تا پایان مراحل همراهی می‌کند.
۶- نهایتاً پس از حل مشکل، مدت زمان انتظار کاربر توسط سیب‌اپ محاسبه شده و به همراه یک هدیه به اشتراک کاربر اضافه می‌شود.
جمع‌بندی
سیستم کنترل‌شده اپل برای توزیع و نصب برنامه‌ها، هرچند به‌منظور حفظ امنیت و یکپارچگی اکوسیستم طراحی شده است، اما در عمل محدودیت‌های بسیاری را برای کاربران و توسعه‌دهندگان ایجاد کرده است. روش ادهاک (Ad-Hoc) یکی از معدود راه‌های موجود برای نصب برنامه خارج از اپ استور به‌صورت رسمی و با مجوز اپل است، اما همین روش نیز به‌شدت تحت نظارت این شرکت قرار دارد. استورهای مبتنی بر ادهاک برای ارائه خدمات خود ناگزیر از خرید اکانت‌های توسعه‌دهنده متعدد هستند و به‌دلیل سیاست‌های سختگیرانه اپل، هرگونه استفاده غیرمنطبق با دستورالعمل‌های این شرکت ممکن است منجر به بسته‌شدن حساب‌ها و ازکارافتادن اپلیکیشن‌های نصب‌شده شود. همین مسئله سبب شده که پایداری و استمرار خدمات این استورها به‌طور مستقیم به تصمیمات اپل وابسته باشد و کاربران در صورت بروز مشکل، با تأخیرهای چندروزه یا حتی چند هفته‌ای در دریافت سرویس مواجه شوند.
با این حال، تفاوت اصلی میان استورهای مختلف در نحوه مواجهه با این محدودیت‌ها و میزان شفافیت آن‌ها در برخورد با کاربر است. استورهایی مانند سیب‌اپ با رویکرد مشتری‌مدارانه تلاش کرده‌اند تا اثر این محدودیت‌ها را برای کاربران خود به حداقل برسانند. از جمله این اقدامات می‌توان به گارانتی اشتراک‌ها، پرداخت هزینه‌های مجدد از سوی خود استور، اطلاع‌رسانی دقیق زمان انتظار و حتی عودت وجه در صورت تمایل کاربر اشاره کرد. چنین سازوکارهایی باعث شده است تا کاربران در فرآیند طولانی و گاه پرچالش نصب و استفاده از برنامه‌های ادهاکی، تجربه‌ای شفاف‌تر، مطمئن‌تر و همراه با پشتیبانی واقعی از سوی ارائه‌دهنده سرویس داشته باشند.
نظر کاربران